Asertywność, zależność czy agresja? Czym różnią się poszczególne postawy i która z nich towarzyszy Ci najczęściej.
W codziennym życiu, w relacjach osobistych czy też w miejscu pracy wykazujemy różne style postaw i komunikacji. Część z nas może być bardziej asertywna, pozostali z kolei mogą być bardziej podatni na wpływ innych osób lub wręcz przeciwnie – stosować styl agresywny.
Warto umieć rozróżniać te postawy między sobą i mieć świadomość, która z nich najczęściej towarzyszy nam w życiu codziennym.
Asertywność – czyli wyrażanie swoich potrzeb z szacunkiem do innych.
Asertywność to zdolność wyrażania swoich myśli, uczuć i potrzeb w sposób jasny, bezpośredni, ale jednocześnie szanujący prawa i uczucia innych osób. Osoba asertywna potrafi stawiać granice, mówić "tak" lub "nie", oraz wyrażać swoje zdanie w sposób pewny siebie, nie naruszając jednocześnie godności innych. Dzięki asertywności do wyzwań i sytuacji konfliktowych zaczniesz podchodzić konstruktywnie, a relacje które tworzysz z innymi wejdą na głębszy poziom.
Przykłady asertywnego komunikatu:
- "Dziękuję za zaproszenie, widzę, że zależy Ci na mojej obecności, niestety nie mogę dzisiaj przyjść.
Możemy spotkać się przy następnej okazji?" - "Mam potrzebę spokoju i ciszy, więc proszę, przestań krzyczeć."
- "Cieszę się, że pracujemy razem nad tym projektem. Czy moglibyśmy ustalić jasne cele, abyśmy
wiedzieli, czego od siebie oczekujemy?" - "Potrzebuję teraz trochę czasu na siebie, aby odpocząć "
Zależność - czyli szukanie akceptacji i aprobaty ze strony innych osób
Osoby wykazujące postawę zależności często są skupione na opinii i akceptacji ze strony innych ludzi, dlatego stawiają potrzeby innych nad swoimi, a myśl o odmowie lub konfrontacji napełnia je niepokojem. To pragnienie uniknięcia konfliktów i utrzymania harmonii w relacjach za wszelką cenę zdecydowanie prowadzi do ignorowania własnych potrzeb, ogromnej frustracji czy znacznego obniżenia nastroju i demotywacji.
Przykład postawy zależnej to np. zgoda na coś, co wcale Ci nie odpowiada, tylko po to, by nie rozczarować innych:
- „Oczywiście, mogę zostać dłużej w pracy, jeśli Ci na tym zależy”
- „Oczywiście, że mogę Ci pożyczyć pieniądze”
- „Nie ma sprawy – popilnuje Twoje dziecko”
(mimo własnych, naglących spraw i wydatków)
Agresja - czyli brak szacunku dla granic drugiego człowieka
Agresja to postawa, która zdecydowanie narusza granice i prawa innych ludzi. Osoba agresywna często używa obelg, gróźb, krytyki lub manipulacji, aby osiągnąć swoje cele. Zamiast szacunku, kieruje się przewagą, presją i kontrolą. Agresja może prowadzić do konfliktów, stresu oraz złego samopoczucia innych i w konsekwencji do niechęci wobec naszej osoby.
Przykłady postawy agresywnej:
- „Jak można być tak głupim, żeby tego nie rozumieć”
- „Jeśli tego nie zrobisz, to inni dowiedzą się o tym, kim naprawdę jesteś”
- "Jeśli nie zgadzasz się z moim pomysłem, to po prostu odejdę."
- „Myślałam, że stać Cię na więcej. Nikt nie będzie chciał z Tobą współpracować”
Zastanów się, która z tych postaw dominuje w Twoim życiu i jakie konsekwencje przynosi Ci w codziennym funkcjonowaniu?
Czy jesteś osobą raczej asertywną, która potrafi wyrazić siebie szanując innych? Czy być może bardziej zależy Ci na akceptacji innych i zgadzasz się na wiele rzeczy swoim kosztem? A może czasem zachowujesz się w sposób agresywny, żeby zdobyć przewagę?
Niezależnie od stylu, który prezentujesz pamiętaj o tym, że... ASERTYWNOŚĆ to umiejętność, którą można rozwijać. Dzięki świadomości własnych reakcji i praktyce, możesz stawać się bardziej asertywna/y, co przyczyni się do budowania zdrowszych i bardziej satysfakcjonujących relacji z innymi ludźmi i Twojego zadowolenia.